Ciąża i poród to dla wielu osób powód ogromnej radości, ale jednocześnie – wielkiego stresu, a nawet lęku. Kiedy to drugie uczucie przeważa, możliwe, że ciężarna cierpi na tokofobię. Schorzenie to jest częstą przyczyną decyzji o porodzie przez cesarskie cięcie. Sprawdź, jak objawia się to zaburzenie lękowe i jakie prawa Ci przysługują w związku z tokofobią.
Tokofobia – co to?
Tokofobia (ang. FOC – fear of childbirth) jest to patologiczny, paraliżujący strach przed porodem fizjologicznym (tzw. porodem siłami natury) oraz ciążą. W 2000 roku tokofobia została uznana przez psychiatrów za osobna jednostkę chorobową. Jest to fobia specyficzna, czyli taka, którą wywołuje konkretny czynnik lub sytuacja.
Jak podaje portal Medonet: „Tokofobia pojawia się u około 10 proc. kobiet, natomiast wśród kobiet w ciąży problem ten dotyczy około 6-10 proc. przyszłych mam”. Wyróżniamy dwa rodzaje tego schorzenia:
- Tokofobia pierwotna – ma zazwyczaj charakter nerwicowy i pojawia się u osób, które jeszcze nie rodziły i nie mają własnych doświadczeń związanych z porodem, czyli tzw. pierworódek.
- Tokofobia wtórna – pojawia się u kobiet, które mają już za sobą przynajmniej jeden poród wiążący się ze złymi doświadczeniami. Mogą one pamiętać ból podczas porodu, złą opiekę medyczną na oddziale położniczym czy uczucie upokorzenia. Z tych powodów ciężarne są przerażone, że mogłyby przechodzić przez traumatyczne wydarzenia jeszcze raz.
Warto podkreślić, że o klasyfikacji strachu przed porodem jako tokofobii decyduje lekarz psychiatra. Objawy tego zaburzenia lękowego to m.in.:
- silny, paniczny strach przed porodem i ciążą,
- koszmary senne oraz problemy ze snem,
- napady paniki,
- ogólne rozdrażnienie,
- uczucie niepokoju,
- uporczywe myśli na temat komplikacji przy porodzie,
- objawy psychosomatyczne, takie jak: napady duszności, kołatanie serca, bóle brzucha i głowy na tle nerwowym,
- wymioty pojawiające się zdecydowanie częściej niż u innych ciężarnych,
- problemy z koncentracją.
Strach może dotyczyć różnych aspektów ciąży, np. bólu nie do zniesienia w trakcie porodu, utraty kontroli, myśli o śmierci własnej lub dziecka, braku zaufania do personelu medycznego czy braku wiary w to, że ciężarna jest w stanie urodzić dziecko o własnych siłach.
Jakie są przyczyny tokofobii?
Obawy związane z ciążą i porodem mogą mieć wielorakie przyczyny. Wśród najpopularniejszych warto wymienić:
- przekaz społeczny na temat porodu naturalnego (np. relacje innych kobiet dotyczące ich traumatycznych doświadczeń związanych z ciążą i porodem),
- przekazy rodzinne,
- skutek traumatycznych wydarzeń z przeszłości (np. gwałt czy molestowanie seksualne),
- skutek trudnych przeżyć podczas wcześniejszej ciąży i porodu.
Tokofobia a cesarskie cięcie – poznaj swoje prawa
Po rozpoznaniu tokofobii przez lekarza psychiatrę, pacjentka może zapisać się na terapię poznawczo-behawioralną, skupiająca się na konkretnym problemie. Dobrym pomysłem jest również odpowiednia edukacja przedporodowa, a także nauka radzenia sobie z bólem i poznanie metod relaksacji.
Tokofobia jest również poważnym wskazaniem do porodu metodą cesarskiego cięcia. Decyzję o jego przeprowadzeniu podejmuje ginekolog-położnik na podstawie opinii wystawionej przez psychiatrę.
Jeżeli interesują Cię inne aspekty dotyczące praw kobiet w ginekologii lub potrzebujesz porady adwokata w sprawach dotyczących prawa medycznego, skontaktuj się z adwokat Luizą Słychan z kancelarii ZS Adwokaci (https://zsadwokaci.pl/poznaj-nas-lepiej/), która specjalizuje się m.in. w prawie medycznym.